Các câu hỏi phỏng vấn được tổng hợp lại thành 10 câu dưới đây, xác suất bạn được hỏi đến hơn 80% khi bạn tham gia phỏng vấn; vì vậy trước khi phỏng vấn bạn nên chuẩn bị kỹ những thông tin cũng như tập trả lời nhuần nhuyễn cho từng vị tri ứng tuyển.
1. Hãy tự giới thiệu về bạn?
Với câu hỏi này thông thường nhà tuyển dụng muốn biết khả năng tổng hợp thông tin; cũng như kỹ năng trong CV của ứng viên; cũng có khi người phỏng vấn hoặc 1 trong số những người phỏng vấn chưa đọc kỹ/chưa đọc CV của ứng viên.
Đề xuất trả lời: Tóm tắt ngắn gọn (3 phút trở lại) quá trình làm việc tính từ công ty gần nhất về trước; chỉ cần nói tên cty, khoảng thời gian và chức danh thôi; không nên kể quá nhiều về kinh nghiệm. Nếu là Sinh viên mới ra trường thì có thể nói về kinh nghiệm tham gia hoạt động ngoại khóa/Câu lạc bộ, thực tập,…
Nên tránh: Kể quá chi tiết về kinh nghiệm hoặc nói dong dài về quê quán; sở thích, điểm mạnh/điểm yếu. Hãy nhớ bạn chỉ có 2-3 phút cho câu hỏi này thôi nhé.
2. Điểm mạnh, điểm yếu của bạn trong câu hỏi phỏng vấn?
Câu này Nhà tuyển dụng một lần nữa muốn biết bạn thực sự tự tin điểm gì ở bản thân; cũng như bản thân có tự biết đánh giá mình cón thiếu sót gì không. Search thử một vòng trên mạng thì thấy có khá nhiều trang hướng dẫn trả lời câu nay rất hay; nhưng cũng khá máy móc, thực tế mình cũng gặp không ít bạn có sự chuẩn bị; tìm hiểu trước và trả lời theo sách vở kiểu như: Điểm yếu của tôi là tham công tiếc việc; hay ôm đồm công việc,…Nhà tuyển dụng không đánh giá cao sự chuẩn bị kiểu như vậy.
Khuyến khích câu trả lời điểm mạnh điểm yếu của bản thân:
– Điểm mạnh: Nêu 2-3 điểm mạnh có liên quan trực tiếp đến công việc đang dự tuyển; điều này đòi hỏi bạn phải tìm hiểu rất kỹ về bản mô tả công việc cũng như những yêu cầu về kiến thức; kỹ năng/kinh nghiệm, thái độ/hành vi… của vị trí mình đang phỏng vấn.
– Điểm yếu: Nói 1-2 điểm yếu – là điểm mà thực sự bản thân mình thấy chưa tự tin; và quan trọng là thể hiện cho Nhà tuyển dụng thấy được bạn có mong muốn/đang cố gắng khắc phục điểm yếu đó để hoàn thiện bản thân.
3. Mục tiêu, định hướng nghề nghiệp của bạn?
Câu này Nhà tuyển dụng muốn biết xem bạn là người có biết đặt mục tiêu phù hợp với năng lực bản thân; cũng như có thực sự suy nghĩ nghiêm túc về định hướng công việc sắp tới; và định hướng đó có phù hợp với mong muốn/định hướng của vị trí công việc bạn đang ứng tuyển.
Khuyến khích trả lời: Nêu mục tiêu ngắn hạn trong 1-2 năm, phù hợp với thực tế/khả năng; có liên quan đến vị trí đang ứng tuyển và đặc biệt cần có kế hoạch cụ thể để đạt được mục tiêu đó. Nếu là sinh viên mới ra trường thì trau dồi kinh nghiệm là mục tiêu nên đặt lên hàng đầu. Mục tiêu, định hướng nghề nghiệp phải bổ trợ cho nhau; và có liên quan trực tiếp đến vị trí dự tuyển.
Phần định hướng nghề nghiệp nên cho Nhà tuyển dụng thấy được việc tham gia ứng tuyển vào vị trí đang phỏng vấn là một bước quan trọng trong con đường sự nghiệp của mình. (Ví dụ sau này tôi muốn làm một Chuyên viên tuyển dụng nên hiện tại tôi rất mong muốn được nhận vào làm thực tập ở bộ phận Tuyển dụng của công ty anh/chị; đây là cơ hội để tôi tiếp cận thực tế công việc, học hỏi kinh nghiệm,…)
Nên tránh: Nêu mục tiêu hoành tráng xa xôi nhưng không có kế hoạch cụ thể để đạt được mục tiêu;(Trở thành Marketing Manager trong vòng 5 năm nữa chẳng hạn); định hướng nghề nghiệp không rõ ràng, kiểu cần kinh nghiệm nên công ty cho làm vị trí gì cũng chấp nhận. Nhà tuyển dụng sẽ không đánh giá cao các Ứng viên chưa xác định được mình muốn làm công việc gì khi đi phỏng vấn. (Việc làm thế nào để định hướng nghề nghiệp tốt mình sẽ chia sẻ trong một chủ đề khác).
4. Bạn biết gì về công ty chúng tôi? Vì sao bạn chọn công ty chúng tôi?
Câu hỏi này Nhà tuyển dụng muốn biết bạn có thực sự tìm hiểu nghiêm túc về công ty; công việc dự tuyển cũng như một lần nữa muốn các bạn tự đánh giá mức độ phù hợp của bản thân với vị trí này.
Khuyến khích: Trả lời ngắn gọn về lịch sử hình thành, phát triển của công ty; và kể được một số sản phẩm/dịch vụ tiêu biểu của cty. Phải tìm hiểu thật kỹ về công ty, công việc dự tuyển; có thể lên website công ty, các diễn đàn, hỏi bạn bè, anh, chị;…và quan trọng là bạn phải tranh thủ một lần nữa thể hiện cho nhà tuyển dụng thấy những kiến thức; kỹ năng/kinh nghiệm của bạn phù hợp với những yêu cầu của vị trí dự tuyển. Có thể chia sẻ với Nhà tuyển dụng là bạn thích lĩnh vực hoạt động; sản phẩm/dịch vụ của cty nên mong muốn được góp phần phát triển. (Phải là bạn thích thật sự nhé).
Hãy khẳng định với Nhà tuyển dụng rằng công việc đang dự tuyển là một bước quan trọng trong con đường phát triển nghề nghiệp của mình.
Nên tránh: Thông thường Ứng viên hay trả lời lý do mình chọn cty vì là công ty lớn có danh tiếng, chế độ; chính sách phúc lợi tốt;…Nhà tuyển dụng sẽ không đánh giá cao Ứng viên trả lời theo hướng này. Một điều tối kỵ khi trả lời câu hỏi này là nêu sản phẩm/dịch vụ của công ty đối thủ thành sản phẩm/dịch vụ của công ty mình đang ứng tuyển; hoặc nêu sai tên công ty, tên sản phẩm, dịch vụ của công ty.
5. Bạn biết gì về công việc ứng tuyển trong câu hỏi phỏng vấn?
Câu hỏi này Nhà tuyển dụng muốn biết bạn đã có chủ động tìm hiểu về công việc dự tuyển chưa. Khẳng định thêm lần nữa việc chủ động tìm hiểu thông tin về tính chất công việc; sản phẩm/dịch vụ, đối tượng khách hàng,…của công ty, công việc dự tuyển là hết sức quan trọng khi đi phỏng vấn.
Khuyến khích trả lời: Nêu được các ý chính trong bản mô tả công việc mà Nhà tuyển dụng đã gửi cho mình; nêu được sản phẩm, dịch vụ, quy mô, đối tượng khách hàng mà mình sẽ phục vụ ở vị trí công việc này. Những thông tin này bạn có thể thấy trong bản Mô tả công việc hoặc tìm trên mạng; tuy nhiên tốt nhất là tìm hiểu trước với Nhân viên Tuyển dụng – người đã liên hệ mời bạn ứng tuyển/phỏng vấn. Bạn có thể chủ động xin thông tin liên hệ của Nhân viên tuyển dụng (Chat/Mobile phone) để sau khi tìm hiểu; nếu chưa rõ thì liên hệ hỏi kỹ trước khi đi phỏng vấn. Hạn chế dùng email trong trường hợp này; vì thường email sẽ khó diễn tả được hết tính chất công việc; và tâm lý Nhà tuyển dụng cũng ngại trả lời email (vì có rất nhiều email phải phản hồi, viết thường phải trau chuốt hơn là nói/chat).
Bạn nhớ chuẩn bị thêm một số câu hỏi để tìm hiểu sâu về công việc trước khi đi phỏng vấn.
Nên tránh: Đi phỏng vấn mà chưa tìm hiểu gì về công việc, công ty. Công ty đang tuyển vị trí làm cho sản phẩm/dịch vụ A nhưng bạn lại nói ứng tuyển để làm cho sản phẩm/dịch vụ B.
6. Vì sao bạn ứng tuyển vị trí này?
Câu này tương tự câu 5; Nhà tuyển dụng muốn biết bạn có tìm hiểu kỹ về công việc và có biết tự đánh giá hả năng bản thân có phù hợp với vị trí không.
Khuyến khích trả lời: Có thể nêu lại những điểm mạnh của bản thân mà bạn đánh giá là phù hợp với các yêu cầu tuyển dụng của vị trí bạn ứng tuyển. Chỉ cho Nhà tuyển dụng thấy vị trí này là một bước trong kế hoạch phát triển nghề nghiệp của bạn. Hoặc bạn có thể chia sẻ với Nhà tuyển dụng một số yếu tố bạn thích ở công ty: Lĩnh vực hoạt động của công ty; danh tiếng của Ban lãnh đạo,…nhớ là bạn phải thực sự thích và có tìm hiểu kỹ nhé.
Nên tránh: trả lời theo kiểu tại em đang tìm việc; và thấy công ty tuyển nên em ứng tuyển hay em đang rất cần một công việc để học hỏi kinh nghiệm nên ứng tuyển. Hãy nhớ, dù là một Sinh viên mới ra trường; nhưng bạn cũng có những kiến thức; kỹ năng nhất định để “bán” cho Nhà tuyển dụng nên mình chỉ có khái niệm TÌM VIỆC chứ không nên có khái niệm XIN VIỆC.
Một số số Ứng viên thường trả lời là vì công ty lớn, chế độ tốt;…nên ứng tuyển, điều này tuyệt đối không nên.
7. Vì sao bạn nghỉ việc ở công ty cũ?
Với câu hỏi này Nhà tuyển dụng muốn biết lý do bạn không tiếp tục công việc cũ là vì tính chất công việc; môi trường không phù hợp hay do những mâu thuẫn gì đó;…và từ đó xem xét liệu việc này có bị lặp lại ở công việc bạn đang ứng tuyển.
Khuyến khích trả lời: Hãy thành thật ở mức độ vừa phải và khéo léo; cố gắng chuyển câu trả lời sang hướng thể hiện bạn phù hợp với công việc mới như thế nào; và cho Nhà tuyển dụng thấy bạn không muốn tiếp tục công việc cũ; vì ở đó không còn đáp ứng được những mục tiêu nghề nghiệp của bạn.
Tránh trả lời: Tuyệt đối không nên nói xấu công ty, sếp hoặc đồng nghiệp cũ. Bất kỳ cá nhân, tổ chức nào cũng có những điểm hạn chế; và nếu nhận thấy bản thân không còn phù hợp; không thể thích nghi với những giá trị ở đó thì tìm kiếm những cơ hội mới.
8. Mong đợi của bạn khi ứng tuyển vị trí này?
Thông thường Ứng viên rất ít có sự chuẩn bị tốt cho câu hỏi nay; nhưng Nhà tuyển dụng rất thường xuyên hỏi để đánh giá xem những mong đợi của bạn liệu công việc họ đang cần tuyển có đáp ứng được; và cũng thông qua câu hỏi nay Nhà tuyển dụng sẽ đánh giá bạn có thực sự “biết người biết ta”
Khuyến khích trả lời: Nêu thật cụ thể khoảng 2- 3 mong đợi thực tế của bạn xoay quanh các vấn đề về tính chất công việc mong muốn được làm; cơ hội để vận dụng những kiến thức; kỹ năng/kinh nghiệm đang có vào công việc hoặc có thể nói rõ mong đợi về việc cải thiện thu nhập. Vừa nêu mong đợi của bạn nhưng cũng là cơ hội để khẳng định thêm lần nữa về sự phù hợp; về khả năng đóng góp của bạn cho công ty nếu được cộng tác.
Nên tránh: trả lời theo kiểu em chẳng có mong đợi gì cả; vì như thế Nhà tuyển dụng sẽ đánh giá bạn không có mục tiêu rõ ràng. Nếu bạn trình bày những mong đợi quá cao siêu; nên xem xét kỹ khả năng của bản thân. Có tham vọng trong nghề nghiệp là tốt; nhưng Nhà tuyển dụng rất không thích những ứng viên chém gió hay bị ảo tưởng sức mạnh.
9. Bạn mong đợi mức lương như thế nào?
Đây là một câu hỏi rất khó trả lời vì Ứng viên thường sợ bí “hố”; nói cao quá thì sợ mất cơ hội nhưng thấp quá thì sợ “hố hàng”; vậy nói mức nào là phù hợp?
Khuyến khích trả lời: Nói cụ thể mức lương mong muốn; và mức lương thấp nhất mình có thể chấp nhận nếu làm ở vị trí đang phỏng vấn; để tránh mất thời gian cho cả 2 phía ở những vòng tuyển chọn tiếp theo. Một điều chắc chắn là chúng ta biết rất rõ mình là ai; mình có những khả năng gì có thể đóng góp cho công ty; đó là đã “biết mình”. Vậy nên tìm hiểu thêm để “biết ta” nữa bằng cách trước khi đi phỏng vấn cần tham khảo thêm các anh; chị; bạn bè đã có kinh nghiệm đi làm; các anh, chị làm Nhân sự, tìm hiểu ở các diễn đàn để có được những thông tin cơ bản về mức lương trên thị trường lao động.
Nên tránh: trả lời theo kiểu chung chung như em nghĩ công ty sẽ có khung lương phù hợp cho từng vị trí; công ty đánh giá được khả năng của em nên sẽ có mức lương phù hợp cho em. Nếu bạn chưa hiểu rõ tính chất; phạm vi công việc thì có thể xin phép Nhà tuyển dụng được hỏi thêm để có thông tin trước khi trả lời. Điều cấm kỵ nhất là khả năng của intern nhưng mong đợi thu nhập của Trưởng phòng.
10. Bạn có câu hỏi gì cho chúng tôi?
Câu này rất quan trọng để Nhà tuyển dụng một lần nữa đánh giá tổng thể về sự chuẩn bị; những mối quan tâm của ứng viên; dữ liệu trả lời trong câu hỏi này sẽ được xem xét; đối chiếu rất kỹ với những câu trả lời trước trong buổi phỏng vấn.
Khuyến khích trả lời: Hỏi kỹ hơn về công việc, môi trường; đồng nghiệp, cấp trên của vị trí đang phỏng vấn. nếu có chỗ nào chưa rõ trong bản Mô tả công việc thì đây là cơ hội tốt nhất. Nên hỏi những khó khăn, thử thách thường gặp của vị trí này? Những mong đợi của cấp trên, công ty cho vị trí này? Vị trí công việc này thường được đánh giá qua những yếu tố; thước đo gì,….
Tránh hỏi những câu về lương, benefits; vì thông thường phần sau cùng của buổi phỏng vấn Nhà tuyển dụng sẽ “sales” cho bạn về những chính sách phúc lợi của công ty.
Nên tránh: hạn chế hỏi những câu mang tầm vĩ mô; chiến lược hoặc nhạy cảm (Nghe đồn công ty sắp bán chẳng hạn) nếu bạn chỉ là ứng tuyển cho một vị trí chuyên viên; kiểu như em thấy đối thủ A làm cái này; cái kia rất tốt không biết chiến lược sắp tới của công ty mình thế nào? Có thế nào chẳng lẽ công ty nói cho bạn nghe à?! Hãy nhớ đặt câu hỏi là một kỹ năng rất quan trọng; trước khi hỏi nên xác định rõ mình muốn thông tin gì; sẽ làm gì với những thông tin đó và nên dự đoán trước câu trả lời (Đặt mình vào vị thế của người được hỏi). Thông qua cách đặt câu hỏi của Ứng viên; Nhà tuyển dụng cũng đánh giá được khá nhiều về độ nhạy bén; khả năng giao tiếp, tư duy logic của ứng viên.
Câu trả lời tồi tệ nhất cho câu này là em không có gì để hỏi. Tóm lại, kết quả buổi phỏng vấn có thể ảnh hưởng đến 80% kết quả tuyển dụng; bên cạnh kiến thức chuyên môn thì thái độ; hành vi, động cơ của Ứng viên cũng là các yếu tố ảnh hưởng rất lớn đến việc ra quyết định tuyển dụng. Vì vậy khi tham gia phỏng vấn; ngoài việc nắm vững các kiến thức chuyên môn; Ứng viên nên chủ động tìm hiểu thật kỹ về công ty, công việc; nếu có phần nào chưa hiểu rõ thì nên chuẩn bị sẵn các câu hỏi cần thiết để trao đổi với Nhà tuyển dụng nhằm giúp chúng ta có đầy đủ thông tin để lựa chọn công ty, công việc phù hợp.
Nguồn: Mr. Trần Vũ Thanh- Recruitment Manager – Sendo.vn (FPT member)
